Wist je dat er een verband bestaat tussen dementie en gehoorverlies? Eén van onze bestuursleden, Prof. dr. Patrick D’Haese, legt uit hoe dat zit.
Opvallende cijfers in het World Alzheimer Report: 80 procent van de ondervraagden is bang ooit dementie te ontwikkelen en ongeveer 1 op 4 mensen gelooft dat er niets kan gedaan worden om dementie te voorkomen. Opvallend, want dat is in tegenstelling tot recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd in The Lancet, een gerenommeerd medisch tijdschrift. Daaruit blijkt dat de eliminatie van 12 mogelijke risicofactoren zou kunnen leiden tot het voorkomen of het vertragen van het ontstaan van dementie in 40% van de gevallen.
De grootste risicofactor is de aanwezigheid van gehoorverlies op middelbare leeftijd. Dit gehoorverlies zou voor 8% bijdragen bij het mogelijk ontstaan van dementie. Andere grotere risicofactoren zijn depressie (4%) en sociale isolatie op latere leeftijd (4%). Deze beide risicofactoren zijn ook vaak aanwezig bij gehoorverlies.
De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat momenteel 466 millioen mensen wereldwijd (5% van de bevolking) leven met een matig tot ernstig gehoorverlies. Dit aantal zal nog verder toenemen tot 900 millioen mensen tegen 2050. Het aantal mensen met dementie daarentegen bedraagt momenteel 50 millioen en er wordt verwacht dat dit aantal nog zal verdrievoudigen tegen 2050. Alzheimer's Disease International berekende in 2019 dat de kosten aan de maatschappij ten gevolge van dementie oplopen tot 818 miljard USD.
Vroegere studies uit de jaren 80 hebben reeds gewezen op een mogelijk verband tussen het verminderen van de cognitieve vaardigheden en de aanwezigheid van een gehoorverlies. Sindsdien is er heel wat onderzoek gebeurd om dit meer in detail te bekijken.
Het is algemeen aanvaard binnen de klinisch/wetenschappelijke wereld dat een onbehandeld gehoorverlies leidt tot een structurele en functionele veroudering van de hersenen. Dit is een gevolg van de afwezigheid van auditieve stimulatie en omdat er een toename is van de cognitieve belasting om omgevingsgeluiden, spraak en muziek te verwerken.
Een recente studie op een grotere studiegroep in de Verenigde Staten kwam tot het besluit dat voor elke toename van het gehoorverlies met 10dB er een afname was van het cognitief vermogen. Bij de vergelijking tussen een groep met onbehandeld gehoorverlies en een groep zonder gehoorverlies stelde men vast dat er een versnelde afname was van 30 tot 40%.
De Wereldgezondheidsorganisatie definieert het kunnen deelnemen aan de maatschappij/het maatschappelijk leven en het ontwikkelen van relaties als twee van de vijf essentiele vaardigheden die bijdragen aan het actief ouder worden. Er werd een correlatie waargenomen tussen gehoorverlies en beperkte communicatiemogelijkheden en een verminderd sociaal engagement.
Bijkomend zijn er verschillende publicaties die aantonen dat gehoorverlies een grote belemmering kan vormen voor het behoud van deze essentiele vaardigheden. Verder werd er ook aangetoond dat beperkte sociale netwerken, vaak samenhangend met tekenen van terugtrekking, isolatie en eenzaamheid een mogelijke verhoging van het risico op dementie veroorzaken van 60%.
Het is duidelijk dat er voldoende bewijs bestaat dat gehoorverlies de grootste beïnvloedbare factor is voor dementie en dat de correcte behandeling met een hoorapparaat of cochleair implantaat moet worden overwogen. Momenteel wordt er verder onderzoek verricht om na te gaan op welke wijze het dragen van een hoortoestel of een cochleair implantaat kan helpen om het ontstaan of de evolutie van dementie te vertragen of te stoppen.
Voor meer informatie en referenties:
Prof. dr. Patrick D’Haese – patrick.dhaese@vub.ac.be
Comments